Comprensión del pensamiento jurídico complejo a través de un caso. La riqueza de la complejidad frente a la abstracción de la simplicidad

• Autor: Elvio Galati
• Páginas: 1-56

ΧΑΡΤΑΠΑΧΙΟ ∆Ε ∆ΕΡΕΧΗΟ

ΧΟΜΠΡΕΝΣΙΝ ∆ΕΛ ΠΕΝΣΑΜΙΕΝΤΟ

ϑΥΡ⊆∆ΙΧΟ ΧΟΜΠΛΕϑΟ Α ΤΡΑς⊃Σ ∆Ε ΥΝ

ΧΑΣΟ. ΛΑ ΡΙΘΥΕΖΑ ∆Ε ΛΑ ΧΟΜΠΛΕϑΙ∆Α∆

ΦΡΕΝΤΕ Α ΛΑ ΑΒΣΤΡΑΧΧΙΝ ∆Ε ΛΑ

ΣΙΜΠΛΙΧΙ∆Α∆

ΕΛςΙΟ ΓΑΛΑΤΙ1

ΥΝΙςΕΡΣΙ∆Α∆ ΝΑΧΙΟΝΑΛ ∆Ε ΡΟΣΑΡΙΟ

ΙΝΤΡΟ∆ΥΧΧΙΝ

ασ πρεσεντεσ ιδεασ ιντενταν σερ υνα ιντροδυχχι⌠ν αλ πενσαµιεντο

χοµπλεϕο δεσδε ελ πυντο δε ϖιστα ϕυρδιχο. Ελ πενσαµιεντο χοµπλε−

ϕο εσ υνα µανερα δε ενχαραρ λα ϖιδα ψ στα νο εσ ελ ρεσυλταδο δε λα

ϖισι⌠ν χιεντφιχα, σινο θυε ταµβιν νοσ µοϖεµοσ εν ελλα χον λα

αψυδα δελ αρτε, λα ρελιγι⌠ν, λα φιλοσοφα. Αθυελλο θυε Ηεγελ πονα χοµο χυλµι−

ναχι⌠ν δελ εσπριτυ αβσολυτο. Εν συµα, ϖιϖιµοσ δε ιδεασ.

Υνα µανερα δε αφρονταρ λα ϖιδα εσ διϖιδινδολα εν συ ασπεχτο ϕυρδιχο, εντρε

οτροσ. Ψ ελ πενσαµιεντο χοµπλεϕο, χοµο φιλοσοφα δε ϖιδα, πυεδε απλιχαρσε

ταµβιν αλ πενσαµιεντο ϕυρδιχο. Εστε τραβαϕο πρετενδε σερ σ⌠λο υνα προπεδυ−

τιχα αλ πενσαµιεντο χοµπλεϕο, απλιχαδο αλ πενσαµιεντο ϕυρδιχο. Ηαχιενδο ηο−

νορ πρεχισαµεντε α διχηο πενσαµιεντο, θυε τρατα δε υνιρ λο διϖερσο, µε εσ ιµ−

ποσιβλε φιλοσοφαρ, εξπονερ ιδεασ γενεραλεσ, σιν υν βασαµεντο εξπεριενχιαλ, εσ

δεχιρ, σιν ρεφεριρ λα ιδεα α λα ϖιδα χονχρετα, σινγυλαρ. Πορ ελλο, λασ ρεφλεξιονεσ

ιντροδυχτοριασ αλ πενσαµιεντο χοµπλεϕο, ηαρ〈ν ρεφερενχια α υν χασο ιµπορταντε

παρα ελ µυνδο ϕυρδιχο, ψα θυε, δε λασ σολυχιονεσ θυε σε ενσαψεν παρα ελ µισ−

1 Μιεµβρο δε λα Ασοχιαχι⌠ν Αργεντινα δε Βιοτιχα ψ δελ Γρυπο παρα ελ Πενσαµιεντο

Χοµπλεϕο δε λα Υνιϖερσιδαδ Ναχιοναλ δε Ροσαριο. ελϖιογαλατι≅γµαιλ.χοµ

Λ

2 Ελϖιο Γαλατι

ωωω.χαρταπαχιο.εδυ.αρ

µο, σε εϖιδενχιαρ〈ν λασ διστιντασ δοχτρινασ θυε χονχυρρεν εν ελ ∆ερεχηο. Εστε

χασο εσ Αρανχιβια Χλαϖελ. Ψ ασ χοµο υνα δε λασ µ〈ξιµασ δε λα χοµπλεϕιδαδ

ιµπλιχα εντενδερ α λα παρτε εν ελ τοδο, σερ〈 νεχεσαριο εντενδερ αλ χασο εν ελ

µαρχο γλοβαλ δε λασ διχταδυρασ δεσαρρολλαδασ εν Αµριχα Λατινα λυεγο δε λα

Σεγυνδα Γυερρα Μυνδιαλ ψ α παρτιρ δε λα Γυερρα Φρα, α τραϖσ δελ ρεχυρσο α λα

δοχτρινα δε λα σεγυριδαδ ναχιοναλ2. Λο χυαλ ρεϖελα ελ χαρ〈χτερ πλανεταριο δε λοσ

προβλεµασ χεντραλεσ.

Σιεµπρε πορ χοµπαραχι⌠ν νοσ εσ µ〈σ φ〈χιλ χοµπρενδερ, δε µανερα θυε εξ−

πονδρ λασ ϖισιονεσ σινττιχασ δε δοσ δοχτρινασ ϕυρδιχασ: ελ ϕυσνατυραλισµο ψ ελ

ϕυσποσιτιϖισµο,ψ χ⌠µο σολυχιοναραν ελ προβλεµα πλαντεαδο α τραϖσ δελ χασο

Αρανχιβια. Πορθυε χοµο λο διχε Χαρρι⌠ εν λα ιντροδυχχι⌠ν αλ χασο δε λοσ εξ−

πλοραδορεσ δε χαϖερνασ, [] λοσ προβλεµασ µ〈σ αβστραχτοσ δε λα φιλοσοφα ϕυρ−

διχα γραϖιταν εν λα δεχισι⌠ν δε λασ χοντροϖερσιασ θυε σε ϖεντιλαν εν λοσ τριβυνα−

λεσ []3.

Σι βιεν ελ χασο προπυεστο παρα ελ αν〈λισισ αλυδε α τεµασ δε λα δοχτρινα πεναλ,

χον τοδασ λασ δεριϖαχιονεσ ψ προβλεµασ θυε ελλο πλαντεα πορ τραταρσε δε λα πρεσ−

χριπχι⌠ν δε λα αχχι⌠ν παρα περσεγυιρ υν δελιτο, σερ〈 τοµαδο α λοσ φινεσ δε υν

αν〈λισισ δε φιλοσοφα ϕυρδιχα.

Ναδα µεϕορ θυε ιντροδυχιρνοσ αλ πενσαµιεντο χοµπλεϕο α τραϖσ δε λα οβρα

ηοµ⌠νιµα δελ φιλ⌠σοφο φρανχσ θυε λο χρε⌠: Εδγαρ Μοριν.

1. ↵ΘΥ⊃ ΕΣ ΛΑ ΙΝΤΡΟ∆ΥΧΧΙΝ ΑΛ ΠΕΝΣΑΜΙΕΝΤΟ ΧΟΜΠΛΕϑΟ?

1. Εσ υν χονϕυντο δε αρτχυλοσ θυε σελεχχιονα Μοριν α φιν δε ρευνιρλοσ εν

υνα ιδεα χοµν: λα χοµπλεϕιδαδ. Εσ αθυ δονδε εξπονε εσθυεµ〈τιχα ψ ρεσυµι−

δαµεντε αλγυνασ ιδεασ µαεστρασ δε συ πενσαµιεντο. ∆ιγο αλγυνασ πορθυε εσ

υνα οβρα θυε εσχριβε λυεγο δε λα απαριχι⌠ν δε λοσ δοσ πριµεροσ ϖολµενεσ δε

Ελ Μτοδο, συ οβρα πρινχιπαλ, ελ χυαλ σε χοµπονε δε σεισ. Εσ λα συµα δελ

πενσαµιεντο χοµπλεϕο.

2 Σοβρε ελ τεµα π. ϖ. ΒΑΛΛΕΣΤΕΡ, Ηοραχιο, Λα δοχτρινα δε λα σεγυριδαδ ναχιοναλ, εν

ηττπ://ωωω.ασοχιαχιοννυνχαµασ.οργ/βιβλιοτεχα/τραβαϕοσ/λαδοχτριναδελασεγυριδαδναχιοναλ.πδφ

(13.4.2012).

3 ΧΑΡΡΙ, Γεναρο, Νοτα πρελιµιναρ α ΦΥΛΛΕΡ, Λον, Ελ χασο δε λοσ εξπλοραδορεσ δε

χαϖερνασ, τραδ. δε Γεναρο Χαρρι⌠ ψ Λεοπολδο Νιιλυσ, Βσ. Ασ, Αβελεδο−Περροτ, 1991, π〈γ. 6.

Χοµπρενσι⌠ν δελ πενσαµιεντο ϕυρδιχο 3

ΧΑΡΤΑΠΑΧΙΟ ∆Ε ∆ΕΡΕΧΗΟ

2. Μοριν ναχι⌠ εν Παρισ εν 1921. Εσ υν φιλ⌠σοφο δε εσπριτυ, µιεντρασ θυε ηα

αχυµυλαδο λοσ διπλοµασ δε ηιστορια, γεογραφα ψ δερεχηο. Εσ διρεχτορ εµριτο

δελ Χεντρο δε Ναχιοναλ δε Ινϖεστιγαχιονεσ Χιεντφιχασ (ΧΝΡΣ) δε Φρανχια. Φυε

λυγαρτενιεντε δε λασ φυερζασ φρανχεσασ δε ρεσιστενχια δυραντε λα οχυπαχι⌠ν ναζι.

Εσ πρεσιδεντε ηονοραριο δε λα Ασοχιαχι⌠ν πορ ελ Πενσαµιεντο Χοµπλεϕο. Φυε

διρεχτορ δελ Χεντρο δε Εστυδιοσ Τρανσδισχιπλιναρεσ δε λα Εσχυελα δε Αλτοσ Εσ−

τυδιοσ εν Χιενχιασ Σοχιαλεσ, θυε αηορα λλεϖα συ νοµβρε Χεντρο Εδγαρ Μο−

ριν4.

3. Εστα οβρα λλεϖα εν σ λασ ϖενταϕασ δελ εσθυεµατισµο, περο πιερδε λα ριθυε−

ζα δελ ρελατο, δε λα εξπλιχαχι⌠ν δεταλλαδα, αρτεσαναλ. Πορ ελλο, εσ σολο υνα ιντρο−

δυχχι⌠ν. Λα ριθυεζα σε λογρα α τραϖσ δε λα λεχτυρα δε συ οβρα µαψορ: Ελ Μ−

τοδο, εν δονδε δεσαρρολλα λα νατυραλεζα δε λα νατυραλεζα, λα ϖιδα δε λα ϖιδα, ελ

χονοχιµιεντο δελ χονοχιµιεντο, λασ ιδεασ, λα ηυµανιδαδ δε λα ηυµανιδαδ ψ λα

τιχα. Ασ χοµο λα χοµπλεϕιδαδ νο εσ υνα παλαβρα µαεστρα, ταµποχο πυεδε ρε−

δυχιρσε ελ πενσαµιεντο χοµπλεϕο α υνα οβρα. Ελ προπιο Μοριν χυεντα εν συ

Ιντροδυχχι⌠ν θυε λα ιδεα δε χοµπλεϕιδαδ φυε συργιενδο χον Ελ παραδιγµα

περδιδο εν 1973 ψ εν Χιενχια χον χονσχιενχια5.

Ναδα µεϕορ θυε χοµπρενδερ λα ιδεα αβστραχτα δε λα χοµπλεϕιδαδ α τραϖσ δε

υνα δε συσ µ〈ξιµασ: λα ϕεραρθυιζαχι⌠ν δε λα σινγυλαριδαδ. Παρα λο χυαλ νοσ σερ〈

δε υτιλιδαδ υν χασο ϕυδιχιαλ. Εντενδερ α λα χοµπλεϕιδαδ χοµο υνα µανερα

αβαρχατιϖα, φλεξιβλε, χοµπρενσιϖα δε λο ινχιερτο, λο αµβιγυο, χοντραδιχτοριο ψ

ρελαχιοναλ εν ελ σερ, λο θυε ιµπλιχα χαπταρ λο διϖερσο, χονστρυιρ ρεδεσ, ψ αναλιζαρ

α λασ παρτεσ εν ελ τοδο ψ αλ τοδο δεσδε συσ παρτεσ. Λα χοµπλεϕιδαδ6 ηαχε ρεφε−

ρενχια α [] υν τεϕιδο δε χονστιτυψεντεσ ηετερογνεοσ ινσεπαραβλεµεντε ασο−

4 Παρα µ〈σ δεταλλεσ π. ϖ. συ οβρα ΜΟΡΙΝ, Εδγαρ, Μι χαµινο. Λα ϖιδα ψ λα οβρα δελ παδρε

δελ πενσαµιεντο χοµπλεϕο, τραδ. δε Αντονια Γαρχα Χαστρο, Βαρχελονα, Γεδισα, 2010.

5 ΜΟΡΙΝ, Ιντροδυχχι⌠ν αλ πενσαµιεντο χοµπλεϕο, τραδ. δε Μαρχελο Πακµαν, Βαρχελονα,

Γεδισα, 2005, π〈γ. 24.

6 Σοβρε ελ πενσαµιεντο χοµπλεϕο π. ϖ. ΜΟΡΙΝ, Εδγαρ, Ελ Μτοδο 1. Λα νατυραλεζα δε λα

νατυραλεζα, τραδ. δε Ανα Σ〈νχηεζ εν χολαβ. χον ∆ορα Σ〈νχηεζ Γαρχα, 3♠ εδ., Μαδριδ, Χ〈τε−

δρα, 1993; Ελ Μτοδο 2. Λα ϖιδα δε λα ϖιδα, τραδ. δε Ανα Σ〈νχηεζ, 7♠ εδ., Μαδριδ, Χ〈τεδρα,

2006; Ελ Μτοδο 3. Ελ χονοχιµιεντο δελ χονοχιµιεντο, τραδ. δε Ανα Σ〈νχηεζ, 5♠ εδ., Μα−

δριδ, Χ〈τεδρα, 2006; Ελ Μτοδο 4. Λασ ιδεασ. Συ η〈βιτατ, συ ϖιδα, συσ χοστυµβρεσ, συ οργανι−

ζαχι⌠ν, τραδ. δε Ανα Σ〈νχηεζ, 4♠ εδ., Μαδριδ, Χ〈τεδρα, 2006; Ελ Μτοδο 5. Λα ηυµανιδαδ

δε λα ηυµανιδαδ. Λα ιδεντιδαδ ηυµανα, τραδ. δε Ανα Σ〈νχηεζ, 2♠ εδ., Μαδριδ, Χ〈τεδρα,

2006; Ελ Μτοδο 6. ⊃τιχα, τραδ. δε Ανα Σ〈νχηεζ, Μαδριδ, Χ〈τεδρα, 2006.