La Propiedad intelectual de los bienes culturales inmateriales y la 'OMPI'

• Autor: María Lourdes Labaca Zabala
• Páginas: 1-48

ΧΑΡΤΑΠΑΧΙΟ ∆Ε ∆ΕΡΕΧΗΟ

ΛΑ ΠΡΟΠΙΕ∆Α∆ ΙΝΤΕΛΕΧΤΥΑΛ ∆Ε ΛΟΣ

ΒΙΕΝΕΣ ΧΥΛΤΥΡΑΛΕΣ ΙΝΜΑΤΕΡΙΑΛΕΣ Ψ

ΛΑ ΟΜΠΙ

ΜΑΡ⊆Α ΛΟΥΡ∆ΕΣ ΛΑΒΑΧΑ ΖΑΒΑΛΑ1

ΥΝΙςΕΡΣΙ∆Α∆ ∆ΕΛ ΠΑ⊆Σ ςΑΣΧΟ

1. ΛΑ ΠΡΟΤΕΧΧΙΝ ∆Ε ΛΑΣ ΜΑΝΙΦΕΣΤΑΧΙΟΝΕΣ ΧΥΛΤΥΡΑΛΕΣ ΙΝΜΑΤΕ−

ΡΙΑΛΕΣ ΠΟΡ ΠΑΡΤΕ ∆Ε ΛΑ ΟΜΠΙ−ΩΙΠΟ

α ΟΜΠΙ−ΩΙΠΟ2 σε χρε⌠ ελ α〉ο 1967, χυεντα χον 185 Εσταδοσ

µιεµβροσ ψ τιενε συ σεχρεταρα εν Γινεβρα, Συιζα. Συ µισι⌠ν εσ

προµοϖερ λα Ιννοϖαχι⌠ν ψ λα Χρεατιϖιδαδ αλ σερϖιχιο δελ δεσαρρο−

λλο εχον⌠µιχο, σοχιαλ ψ χυλτυραλ δε τοδοσ λοσ πασεσ, πορ µεδιο δε

σιστεµασ ιντερναχιοναλεσ δε προπιεδαδ ιντελεχτυαλ εθυιλιβραδοσ ψ εφιχαχεσ.

Εσ ελ οργανισµο δελ σιστεµα δε οργανιζαχιονεσ δε λασ Ναχιονεσ Υνιδαδ δε−

διχαδο αλ υσο δε λα προπιεδαδ ιντελεχτυαλ, δεντρο δε λα θυε ποδεµοσ ινχλυιρ, λασ

πατεντεσ, λοσ δερεχηοσ δε αυτορ, λασ µαρχασ ψ δισε〉οσ χοµο µεδιο δε εστιµυ−

λαρ λα ιννοϖαχι⌠ν ψ λα χρεατιϖιδαδ.

∆εσαρρολλα φυνχιονεσ εν διστιντοσ 〈µβιτοσ: 〈µβιτο δε σερϖιχιοσ3, 〈µβιτο λε−

1 Προφεσορα Αγρεγαδα δε λα Φαχυλταδ δε ∆ερεχηο δε λα Υνιϖερσιδαδ δελ Πασ ςασχο. Χονφε−

ρενχια πρεσενταδα εν λα 63 Εδιχι⌠ν δε λοσ Χυρσοσ δε ςερανο δε Χ〈διζ δε 2012, Χυρσο Β14:

Πατριµονιο Χυλτυραλ ψ Προπιεδαδ Ιντελεχτυαλ χοµο µοτορεσ δε λα Ιννοϖαχι⌠ν ψ ελ ∆εσαρρο−

λλο.

2 ΟΜΠΙ−ΩΙΠΟ: (Οργανιζαχι⌠ν Μυνδιαλ δε Προπιεδαδ Ιντελεχτυαλ−Ωορλδ Ιντελλεχτυαλ Προ−

περτψ Οργανιζατιον). Εν αδελαντε, ΟΜΠΙ.

3 Αδµινιστρα σιστεµασ θυε φαχιλιταν λα οβτενχι⌠ν δε προτεχχι⌠ν α νιϖελ ιντερναχιοναλ παρα

λασ πατεντεσ, λασ µαρχασ, λοσ δισε〉οσ ψ λασ δενοµιναχιονεσ δε οριγεν, ψ λα σολυχι⌠ν δε χοντρο−

ϖερσιασ δε προπιεδαδ ιντελεχτυαλ.

Λ

2 Μαρα Λουρδεσ Λαβαχα Ζαβαλα

ωωω.χαρταπαχιο.εδυ.αρ

γισλατιϖο4, ινφραεστρυχτυρασ5 ψ δεσαρρολλο6.

Λα ΟΜΠΙ λλεϖα δεδιχ〈νδοσε αλ εστυδιο δε λασ ρελαχιονεσ εντρε λα προπιεδαδ

ιντελεχτυαλ ψ λα προτεχχι⌠ν, προµοχι⌠ν ψ πρεσερϖαχι⌠ν δε λασ εξπρεσιονεσ χυλτυ−

ραλεσ τραδιχιοναλεσ (ταµβιν δενοµιναδασ εξπρεσιονεσ δε φολχλορε) ϖαριοσ

δεχενιοσ, ψ δεσαρρολλα υν ιντενσο Προγραµα εν εστα 〈ρεα εν µατερια δε φορµα−

χι⌠ν δε πολτιχασ, ασιστενχια ϕυρδιχα ψ δοταχι⌠ν δε µεδιοσ7.

Εστα ρελαχι⌠ν εντρε εξπρεσιονεσ χυλτυραλεσ ψ προπιεδαδ ιντελεχτυαλ εντρα〉α

προβλεµασ χοµπλεϕοσ ψ εστιµυλαντεσ. Λασ εξπρεσιονεσ δε λασ χυλτυρασ τραδι−

χιοναλεσ ο εξπρεσιονεσ δελ φολχλορε διστινγυεν ψ ρεφλεϕαν λοσ ϖαλορεσ ψ χονϖιχ−

χιονεσ δε λασ χοµυνιδαδεσ ινδγενασ ψ οτροσ τιποσ δε χοµυνιδαδεσ8.

Λοσ προβλεµασ θυε σε πλαντεαν χοµο χονσεχυενχια δελ µυλτιχυλτυραλισµο ψ

4 Χοντριβυψε α δεσαρρολλαρ ελ µαρχο ϕυρδιχο ιντερναχιοναλ δε λα προπιεδαδ ιντελεχτυαλ εν

χονχορδανχια χον λασ νεχεσιδαδεσ δε λα σοχιεδαδ α µεδιδα θυε στασ εϖολυχιοναν.

5 Χρεαν ρεδεσ δε χολαβοραχι⌠ν ψ πλαταφορµασ τχνιχασ, εντρε λασ θυε φιγυραν βασεσ δε δατοσ

ψ ηερραµιεντασ γρατυιτασ παρα ελ ιντερχαµβιο δε ινφορµαχι⌠ν, α φιν δε χοµπαρτιρ χονοχιµιεν−

τοσ ψ σιµπλιφιχαρ λασ τρανσαχχιονεσ δε προπιεδαδ ιντελεχτυαλ.

6 Φορταλεχε λασ χαπαχιδαδεσ δε υσο δε λα προπιεδαδ ιντελεχτυαλ α φαϖορ δελ δεσαρρολλο εχο−

ν⌠µιχο ψ χολαβορα χον λοσ Εσταδοσ µιεµβροσ ψ σεχτορεσ ιντερεσαδοσ παρα δαρ α χονοχερ µ〈σ

αδεχυαδαµεντε λα προπιεδαδ ιντελεχτυαλ ψ χυλτιϖαρ συ ρεσπετο α εσχαλα µυνδιαλ. Ασ ταµβιν,

προπορχιονα εσταδστιχασ ψ αν〈λισισ εχον⌠µιχοσ, ψ χοντριβυψε α ηαλλαρ σολυχιονεσ βασαδασ εν

λα προπιεδαδ ιντελεχτυαλ παρα αφρονταρ λοσ δεσαφοσ µυνδιαλεσ.

7 Προπιεδαδ ιντελεχτυαλ ψ Εξπρεσιονεσ Χυλτυραλεσ Τραδιχιοναλεσ ο Φολχλορε, ϖερ: Φολλετο

1, πυβλιχαχι⌠ν ν≡ 913 (Σ), εν: ηττπ://εσ.σχριβδ.χοµ/δοχ/6445427/Προπιεδαδ−ιντελεχτυαλ−ψ−

εξπρεσιονεσ−χυλτυραλεσ−τραδιχιοναλεσ−ο−δελ−φολχλορε−Φολλετο−Ν−1. Εστε Φολλετο εστ〈 βασαδο εν

µυχηοσ ∆οχυµεντοσ, Εστυδιοσ ψ Οτροσ µατεριαλεσ πρεπαραδοσ ψ χονσυλταδοσ εν ελ χοντεξτο

δε λα λαβορ δε λα ΟΜΠΙ, λοσ χυαλεσ εστ〈ν δισπονιβλεσ εν λα Σεχρεταρα ψ εν

ηττπ://ωωω.ωιοπο,.ιντ/τκ/χυλτυραλ/ινδεξ.ητµλ. Λοσ πρινχιπαλεσ δοχυµεντοσ θυε σε ηαν υτιλιζα−

δο σον, εντρε οτροσ: − Σεχρεταρα δε λα ΟΜΠΙ: Χονοχιµιεντοσ τραδιχιοναλεσ: νεχεσιδαδεσ ψ

εξπεχτατιϖασ εν µατερια δε προπιεδαδ ιντελεχτυαλ. Ινφορµε δε λα ΟΜΠΙ ρελατιϖο α λασ µισιο−

νεσ εξπλορατοριασ σοβρε προπιεδαδ ιντελεχτυαλ ψ χονοχιµιεντοσ τραδιχιοναλεσ (1998−1999). 

Σεχρεταρα δε λα ΟΜΠΙ: Αν〈λισισ χονσολιδαδο δε λα προτεχχι⌠ν ϕυρδιχα δε λασ εξπρεσιονεσ

χυλτυραλεσ τραδιχιοναλεσ, ∆οχυµεντο δε ινφορµαχι⌠ν ν≡ 1. − Σεχρεταρα δε λα ΟΜΠΙ, Ινφορ−

µε φιναλ σοβρε λασ εξπρεσιονεσ ναχιοναλεσ εν µατερια δε προτεχχι⌠ν ϕυρδιχα δε λασ εξπρεσιο−

νεσ δελ φολχλορε, (∆οχυµεντο ΩΙΠΟ/ΓΡΤΚΦ/ΙΧ/3/10). − Σεχρεταρα δε λα ΟΜΠΙ, Αν〈λισισ

χονσολιδαδο δε λα προτεχχι⌠ν δε λασ εξπρεσιονεσ χυλτυραλεσ τραδιχιοναλεσ, (∆οχυµεντο

ΩΙΠΟ7ΓΡΤΚΦ/ΙΧ/5/3. − Σεχρεταρα δε λα ΟΜΠΙ, Λασ εξπρεσιονεσ χυλτυραλεσ τραδιχιονα−

λεσ/εξπρεσιονεσ δελ φολχλορε: οπχιονεσ πολτιχασ ψ ϕυρδιχασ, (∆οχυµεντο

ΩΙΠΟ/ΓΡΤΚΦ/ΙΧ/6/3. − ϑΑΝΚΕ, ΤΕΡΡΙ, Χυιδαρ λα χυλτυρα: εστυδιοσ δε χασοσ σοβρε προ−

πιεδαδ ιντελεχτυαλ ψ εξπρεσιονεσ χυλτυραλεσ τραδιχιοναλεσ, πρεπαραδο παρα λα ΟΜΠΙ.  Χεντρο

δε Χοµερχιο Ιντερναχιοναλ (ΥΝΧΤΑ∆/0ΜΧ) ψ Σεχρεταρα δε λα ΟΜΠΙ, Μαρκετινγ Χραφτσ

ανδ ςισυαλ Αρτσ: Τηε Ρολε Οφ Ιντελλεχτυαλ Προπερτψ− Α πραχτιχαλ Γυιδε.

8 Φολλετο ν≡ 1, οβ. χιτ. π. 2.

Λα προπιεδαδ ιντελεχτυαλ δε λοσ 3

ΧΑΡΤΑΠΑΧΙΟ ∆Ε ∆ΕΡΕΧΗΟ

λα διϖερσιδαδ χυλτυραλ, εσπεχιαλµεντε εν λασ σοχιεδαδεσ εν λασ θυε χονχυρρεν

χοµυνιδαδεσ ινδγενασ ψ δε ινµιγραντεσ ρεθυιερεν πολτιχασ διριγιδασ α µαν−

τενερ λα αρµονα εντρε λα προτεχχι⌠ν δε λασ εξπρεσιονεσ χυλτυραλεσ, ψα σεαν τρα−

διχιοναλεσ ο δε οτρο τιπο, ψ ελ ιντερχαµβιο λιβρε δε εξπεριενχιασ χυλτυραλεσ.

Ταµβιν σε δετεχτα ελ προβλεµα δε λλεγαρ αλ εθυιλιβριο εντρε λα ασπιραχι⌠ν δε

πρεσερϖαρ λασ χυλτυρασ τραδιχιοναλεσ ψ ελ δεσεο δε εστιµυλαρ λα χρεατιϖιδαδ βασα−

δα εν λα τραδιχι⌠ν χοµο χοντριβυχι⌠ν αλ δεσαρρολλο εχον⌠µιχο σοστενιβλε9.

Χον ελ φιν δε ηαχερ φρεντε α εστοσ ρετοσ πυεδε πλαντεαρ χυεστιονεσ προφυνδασ

χοµο: ↵Α θυιν περτενεχε, σι εσ θυε περτενεχε αλ αλγυιεν, ελ πατριµονιο χυλτυ−

ραλ δε υνα Ναχι⌠ν? ↵Θυ ρελαχι⌠ν εξιστε εντρε λα προτεχχι⌠ν δε λα προπιεδαδ

ιντελεχτυαλ ψ ελ φοµεντο δε λα διϖερσιδαδ χυλτυραλ? ↵Θυ πολτιχασ εν µατερια δε

προπιεδαδ ιντελεχτυαλ σατισφαχεν µεϕορ λασ νεχεσιδαδεσ δε υν δοµινιο πβιχο

χρεατιϖο ψ µυλτιχυλτυραλ? ↵∆ε θυ µοδο, εν χασο δε θυε προχεδα, δεβεν λοσ

σιστεµασ αχτυαλεσ δε προπιεδαδ ιντελεχτυαλ ρεχονοχερ λασ νορµασ ψ προτοχολοσ

χονσυετυδιναριοσ? ↵Χυ〈νδο υν πρσταµο δε υνα χυλτυρα τραδιχιοναλ σε χονσι−

δερα ινσπιραχι⌠ν λεγτιµα ψ χυ〈νδο σε τρατα δε υνα αδαπταχι⌠ν ο χοπια ιµπροχε−

δεντε?, ↵Εξιστε ρελαχι⌠ν εντρε λα πρεσερϖαχι⌠ν δελ πατριµονιο χυλτυραλ ψ λα

προτεχχι⌠ν δε λα προπιεδαδ ιντελεχτυαλ δε εξπρεσιονεσ χυλτυραλεσ τραδιχιοναλεσ

ψ, δε σερ ασ, εν θυ χονσιστε?

Εν ελ Φολλετο ν≡ 1 σε δεφινεν λοσ χονχεπτοσ φυνδαµενταλεσ, σε πλανεαν χον−

σιδεραχιονεσ πολτιχασ εν µατερια ϕυρδιχα ψ χυλτυραλ, ψ σε εξπονεν λασ πρινχιπα−

λεσ οπχιονεσ ϕυρδιχασ βασ〈νδοσε εν λασ χορριεντεσ ναχιοναλεσ, ρεγιοναλεσ ε ιν−

τερναχιοναλεσ, εν ρελαχι⌠ν α λα προτεχχι⌠ν δε λασ εξπρεσιονεσ χυλτυραλεσ τραδι−

χιοναλεσ10.

1.1 ∆εσαρρολλο νορµατιϖο

Σε προχεδε α λα µοδιφιχαχι⌠ν δελ Χονϖενιο δε Βερνα11 παρα λα προτεχχι⌠ν

9 Φολλετο ν≡ 1, οβ. χιτ. π. 2.

10 Φολλετο ν≡ 1, οβ. χιτ. π. 2.

11 Χονϖενιο δε Βερνα Παρα λα Προτεχχι⌠ν δε λασ Οβρασ Λιτεραριασ ψ Αρτστιχασ, δε 9 δε αβριλ

δε 1886, θυε φυε µοδιφιχαδο εν διστιντασ οχασιονεσ, λα λτιµα εν Παρσ ελ δα 24 δε ϕυλιο δε

1971 ψ Ενµενδαδα ελ δα 23 δε σεπτιεµβρε δε 1978. Αρτ. 15: ∆ερεχηο δε ηαχερ ϖαλερ λοσ

δερεχηοσ προτεγιδοσ, απαρταδο 4, Παρα αλγυνασ οβρασ νο πυβλιχαδασ δε αυτορ δεσχονοχιδο.

Αφιρµα ελ χιταδο απαρταδο: (α) Παρα λασ οβρασ νο πυβλιχαδασ δε λασ θυε ρεσυλτε δεσχονοχιδα λα

ιδεντιδαδ δελ αυτορ περο πορ λασ θυε σε πυεδα συπονερ θυε λ εσ ναχιοναλ δε υν πασ δε λα

Υνι⌠ν θυεδα ρεσερϖαδα α λα λεγισλαχι⌠ν δε εσε πασ λα φαχυλταδ δε δεσιγναρ λα αυτοριδαδ χοµ−