La metodologización de la dikelogía en el pensamiento de Miguel Ángel Ciuro Caldani

• Autor: Elian Pregno
• Páginas: 1-66

ΧΑΡΤΑΠΑΧΙΟ ∆Ε ∆ΕΡΕΧΗΟ

ΛΑ ΜΕΤΟ∆ΟΛΟΓΙΖΑΧΙΝ ∆Ε ΛΑ

∆ΙΚΕΛΟΓ⊆Α ΕΝ ΕΛ ΠΕΝΣΑΜΙΕΝΤΟ ∆Ε

ΜΙΓΥΕΛ ℑΝΓΕΛ ΧΙΥΡΟ ΧΑΛ∆ΑΝΙ

ΕΛΙΑΝ ΠΡΕΓΝΟ

ΥΝΙςΕΡΣΙ∆Α∆ ∆Ε ΒΥΕΝΟΣ ΑΙΡΕΣ

ΕΞΟΡ∆ΙΟ

λ πρεσεντε τραβαϕο, εσχυετο, πορ χιερτο, πρετενδε, πρινχιπαλµεντε,

ρεσε〉αρ λα οβρα Μετοδολογα δικελ⌠γιχα, δε Μιγυελ ℑνγελ Χιυρο

Χαλδανι1 ψ, τανγενχιαλµεντε, χοντριβυιρ αλ προχεσο δε ενσε〉ανζα−

απρενδιζαϕε χον ελεµεντοσ δε εστυδιο θυε φαχιλιτεν ελ αχχεσο α λα

πιεζα δε ρεφερενχια.

Πορ εστα ραζ⌠ν, ψ εν λα ιντελιγενχια δε απορταρ υνα ηερραµιεντα χαπαζ δε

ασιστιρ λα λαβορ δοχεντε ψ λα ταρεα δελ εστυδιαντε, εσ θυε ηεµοσ οπταδο πορ χον−

σερϖαρ λα εστρυχτυρα θυε ελ αυτορ δισπυσο παρα πρεσενταρ συσ ιδεασ. Ασ, ελ λεχτορ

δε εστασ λνεασ ποδρ〈 ϖαλερσε εφιχαζµεντε δε ελλασ, δεσδε θυε πυεδε χολιγαρλασ

χον λα παρτε περτινεντε δελ λιβρο δε Χιυρο Χαλδανι.

Λα οβρα θυε αναλιζαρεµοσ ρεχογε ελ πενσαµιεντο ψ λασ ινϖεστιγαχιονεσ δελ

αυτορ εν λα µατερια, τρασυντανδο εν υνα πιεζα προφυνδα ψ δε χονσιδεραχι⌠ν ιµ−

πρεσχινδιβλε παρα ελ ϕυριστα δισπυεστο α χονσιδεραρ λα χοµπλεϕιδαδ δελ οβϕετο

ϕυρδιχο.

1 ΧΙΥΡΟ ΧΑΛ∆ΑΝΙ, Μιγυελ ℑνγελ, Μετοδολογα δικελ⌠γιχα. Ροσαριο, Φυνδαχι⌠ν παρα

λασ Ινϖεστιγαχιονεσ ϑυρδιχασ, 2007 (91 π〈γινασ). Λα εστρυχτυρα δε λα ρεσε〉α σιγυε λα µισµα

οργανιζαχι⌠ν δελ λιβρο εν εστυδιο. Εν ϖιρτυδ λα χοµπλεϕιδαδ δελ τεξτο, σε ινχορποραν γρ〈φιχοσ

ψ εϕεµπλοσ.

Ε

2 Ελιαν Πρεγνο

ωωω.χαρταπαχιο.εδυ.αρ

1. Μ⊃ΤΟ∆ΟΣ ΧΥΑΝΤΙΤΑΤΙςΟΣ ∆Ε ΛΑ ϑΥΣΤΙΧΙΑ (ΛΑΣ ΧΛΑΣΕΣ ∆Ε ϑΥΣΤΙ−

ΧΙΑ Ψ ΛΑΣ ΡΕΛΑΧΙΟΝΕΣ ΕΝΤΡΕ ΛΟΣ ςΑΛΟΡΕΣ ΧΟΜΟ Μ⊃ΤΟ∆ΟΣ ΧΟΝΣΤΙΤΥΤΙ−

ςΟΣ ∆Ε ΛΑ ϑΥΣΤΙΧΙΑ ∆Ε ΛΟΣ ΡΕΠΑΡΤΙ∆ΟΡΕΣ Ψ ΕΛ Ρ⊃ΓΙΜΕΝ)

1.1 Νοχιονεσ φυνδαµενταλεσ

Ελ ιντεγρατιϖισµο τριδιµενσιοναλιστα δε λα τεορα τριαλιστα δελ µυνδο ϕυρδιχο2

χονστρυψε ελ οβϕετο ϕυρδιχο δοταδο δε χοµπλεϕιδαδ3 πυρα4 ψ χοµπυεστο δε ρε−

παρτοσ δε ποτενχια ε ιµποτενχια5 (διµενσι⌠ν σοχιολ⌠γιχα). Ταλεσ ρεπαρτοσ σον

χαπταδοσ νορµατιϖαµεντε6 (διµενσι⌠ν νορµολ⌠γιχα) ψ ϖαλοραδοσ πορ υν πλεξο

αξιολ⌠γιχο θυε χυλµινα εν λα ϕυστιχια7 (διµενσι⌠ν δικελ⌠γιχα).

Λασ χλασεσ δε ϕυστιχια ψ λασ ρελαχιονεσ εντρε λοσ ϖαλορεσ, εν ταντο ιντεγραντεσ

2 Πυεδε ϖερσε: ΓΟΛ∆ΣΧΗΜΙ∆Τ, Ωερνερ, Ιντροδυχχι⌠ν φιλοσ⌠φιχα αλ ∆ερεχηο, 6♠. εδ., 5♠.

ρειµπ., Βσ. Ασ., ∆επαλµα, 1987; ΧΙΥΡΟ ΧΑΛ∆ΑΝΙ, Μιγυελ Ανγελ, ∆ερεχηο ψ πολτιχα, Βσ.

Ασ., ∆επαλµα, 1976; Εστυδιοσ δε Φιλοσοφα ϑυρδιχα ψ Φιλοσοφα Πολτιχα, Ροσαριο, Φυνδαχι⌠ν

παρα λασ Ινϖεστιγαχιονεσ ϑυρδιχασ, 1982/4; Εστυδιοσ ϑυσφιλοσ⌠φιχοσ, Ροσαριο, Φυνδαχι⌠ν παρα

λασ Ινϖεστιγαχιονεσ ϑυρδιχασ, 1986; Λα χονϕετυρα δελ φυνχιοναµιεντο δε λασ νορµασ ϕυρδιχασ.

Μετοδολογα ϑυρδιχα, Ροσαριο, Φυνδαχι⌠ν παρα λασ Ινϖεστιγαχιονεσ ϑυρδιχασ, 2000; Μετοδο−

λογα δικελ⌠γιχα, Ροσαριο, Φυνδαχι⌠ν παρα λασ Ινϖεστιγαχιονεσ ϑυρδιχασ, 2007.

3 Χοµπλεϕο ο χοµπλεϕιδαδ εσ εντενδιδο αθυ χοµο λα εµεργενχια δε προχεσοσ, ηεχηοσ υ

οβϕετοσ µυλτιδιµενσιοναλεσ, µυλτιρρεφερενχιαλεσ, ιντεραχτιϖοσ (ρετροαχτιϖοσ ψ ρεχυρσιϖοσ) ψ

χον χοµπονεντεσ δε αλεατοριεδαδ, αζαρ ε ινδετερµιναχι⌠ν, θυε χονφορµαν εν συ απρεηενσι⌠ν

γραδοσ ιρρεδυχτιβλεσ δε ινχερτιδυµβρε. Πορ λο ταντο υν φεν⌠µενο χοµπλεϕο εξιγε δε παρτε δελ

συϕετο υνα εστρατεγια δε πενσαµιεντο, α λα ϖεζ ρεφλεξιϖα, νο ρεδυχτιϖα, πολιφ⌠νιχα ψ νο τοταλι−

ταρια/τοταλιζαντε. Υν χοντεξτο ινδιτο ψ ενορµε ρεθυιερε υν πενσαµιεντο χρεατιϖο, ραδιχαλ ψ

πολιφ⌠νιχο. Υν πενσαµιεντο εξορβιταντε (χαπαζ δε πενσαρ φυερα δε λα ⌠ρβιτα δε λοσ λυγαρεσ

χοµυνεσ). ()

Λα χοµπλεϕιδαδ, εσ α πριµερα ϖιστα υν τεϕιδο δε χονστιτυψεντεσ ηετερογνεοσ ινσεπαραβλε−

µεντε υνιδοσ, θυε πρεσενταν λα παραδ⌠ϕιχα ρελαχι⌠ν δε λο υνο ψ λο µλτιπλε. Λα χοµπλεϕιδαδ

εσ εφεχτιϖαµεντε ελ τεϕιδο δε εϖεντοσ, αχχιονεσ, ιντεραχχιονεσ, ρετροαχχιονεσ, δετερµιναχιο−

νεσ, αζαρεσ, θυε χονστιτυψεν νυεστρο µυνδο φενοµνιχο. Ασ εσ θυε, λα χοµπλεϕιδαδ σε πρε−

σεντα χον λοσ ρασγοσ περτυρβαδορεσ δε λα περπλεϕιδαδ, εσ δεχιρ δε λο ενρεδαδο, λο ινεξτριχαβλε,

ελ δεσορδεν, λα αµβιγεδαδ ψ λα ινχερτιδυµβρε. Ηοψ λα χοµπλεϕιδαδ εσ νυεστρο χοντεξτο.

Χφρ. ηττπ://ωωω.χοµπλεϕιδαδ.οργ/πενσχοµπλ.ητ µ (ςισυαλιζαδο ελ 24/04/2005).

4 Α εφεχτοσ δε συπεραρ λα χοµπλεϕιδαδ ιµπυρα πρεκελσενιανα (θυε δε αλγν µοδο ρεπροδυ−

χε ηοψ λα εσχυελα χρτιχα) ψ λα σιµπλιχιδαδ πυρα κελσενιανα.

5 Εντενδιενδο πορ ποτενχια λοσ φαϖορεσ ψ πορ ιµποτενχια λοσ περϕυιχιοσ α λα ϖιδα, εν παρτι−

χυλαρ, ψ αλ σερ, εν γενεραλ.

6 Σεα θυε λα χαπταχι⌠ν ρεχονοζχα συ οριγεν εν λοσ προταγονιστασ (εν χυψο χασο ηαβλαµοσ

δε πρεσχριπχιονεσ, λατο σενσυ) ο εν λοσ τερχεροσ (δονδε ηαβλαρεµοσ δε προµεσασ).

7  λα ρεαλιδαδ σοχιαλ ψ λα νορµατιϖιδαδ τιενεν ποσιτιϖιδαδ προπια, θυε νο δεπενδε δε συ

ϕυστιχια, περο σε ηα δε προχυραρ χαµβιαρ εσα ποσιτιϖιδαδ παρα ρεαλιζαρ λα ϕυστιχια. ΧΙΥΡΟ

ΧΑΛ∆ΑΝΙ, Μιγυελ ℑνγελ, Μετοδολογα δικελ⌠γιχα, οβ. χιτ., π〈γ. 78.

Λα µετοδολογιζαχι⌠ν δε λα δικελογα 3

ΧΑΡΤΑΠΑΧΙΟ ∆Ε ∆ΕΡΕΧΗΟ

δελ χοµπλεϕο δε µτοδοσ χονστιτυτιϖοσ δε λα ϕυστιχια8, περµιτεν πενσαρ, πρεχι−

σαµεντε, ελ χοντενιδο δε λα δικ, δετερµιν〈νδολα ταντο εν λοσ ρεπαρτοσ αισλαδοσ

χοµο εν ελ ργιµεν (ορδεν δε ρεπαρτοσ).

Α συ τιεµπο, λοσ χοντενιδοσ δε λα ϕυστιχια σον ταµβιν χονστρυιδοσ α τραϖσ

δε µτοδοσ χονστιτυτιϖοσ δε διφερενχιαχι⌠ν δελ δεβερ σερ, σεγν ρεπαρεν εν:

− λοσ ελεµεντοσ δε λοσ ρεπαρτοσ;

− λοσ φινεσ δε λοσ ρεπαρτοσ;

− λασ περσπεχτιϖασ δε λο ηυµανο;

− λοσ µεδιοσ δε ρεαλιζαχι⌠ν δελ ργιµεν9.

∆ε χυαλθυιερ µοδο, λασ χλασεσ δε ϕυστιχια ψ λασ ρελαχιονεσ δε λοσ ϖαλορεσ

γυαρδαν ϖινχυλαχι⌠ν (εν νιϖελεσ δε εξπλιχιτυδ ϖαριαδοσ ψ γραδοσ δε ιντενσιδαδ

διϖερσοσ) χον λοσ χοντενιδοσ ταντο δε λα ϕυστιχια χοµο δελ ρεστο δε λοσ ϖαλορεσ.

Εν υνα παλαβρα, σε πονεν εν εϖιδενχια λα ιντερδεφινιβιλιδαδ δε λα αξιολογα ψ λα

αξιοσοφα.

Πυεδε ρεχονοχερσε εν νυεστροσ δασ χιερτο εσταδιο µετοδολ⌠γιχο 10 δε λα

∆ικελογα (= Χιενχια δε λα ϕυστιχια)11. Ελλο ϖιενε α σιγνιφιχαρ θυε εσ ποσιβλε

δετεχταρ αλγν γραδο δε πρεφερενχια εν λοσ χιεντφιχοσ εσπεχιαλιζαδοσ εν διχηα

δισχιπλινα πορ αηονδαρ εν ελ χ⌠µο αλχανζαρ λο ϕυστο µ〈σ θυε εν δετενερσε εν

θυ εσ λο ϕυστο.

Ταλ ϖεζ πορ λο ινφρυχτυοσο θυε πυεδα ρεσυλταρ ταλ εµπρεσα, ο πορ λα τενσι⌠ν

8 Χοµπρενδιδοσ χοµο χαµινοσ α σεγυιρ εν λα χονστρυχχι⌠ν β〈σιχα δελ οβϕετο; δε ρεσυλτασ

θυε, υνα ϖεζ ρεχορριδοσ, σε λο τενγα πορ δετερµιναδο. Εµπερο, ταλ χοσα νο συχεδε χυανδο σε

τρατα δε µτοδοσ αυξιλιαρεσ; ο σεα, αυνθυε σε λοσ ρεχορρα, ελ οβϕετο νο θυεδα δετερµιναδο.

9 Εν εστα ιντελιγενχια, πυεδε πενσαρσε χοµο µτοδο πριµαριο αλ µτοδο δικελ⌠γιχο πορ ελ

θυε σε χονστιτυψε λα ϑυρστιχα ∆ικελ⌠γιχα (σι βιεν τοδα λα τεορα τριαλιστα δελ µυνδο ϕυρδιχο

πυεδε σερ χοµπρενδιδα χοµο υν δεσενϖολϖιµιεντο δε λα Χιενχια δε λα ϑυστιχια −∆ικελογα−).

Λυεγο, χοµο παρτε δε λ ψ χοµο µτοδοσ σεχυνδαριοσ α: α) λασ χλασεσ δε ϕυστιχια; β) λασ ρελα−

χιονεσ εντρε λοσ ϖαλορεσ; ψ χ) λασ περσπεχτιϖασ δε χονστρυχχι⌠ν πριµαρια δε λοσ χοντενιδοσ

(µτοδοσ χονστιτυτιϖοσ δε διφερενχιαχι⌠ν δελ δεβερ σερ). Ηυελγα δεσταχαρ θυε λοσ µτοδοσ, α

συ ϖεζ, ρεσυλταν εσχλαρεχεδορεσ δε οτροσ µτοδοσ. Ταµβιν πυεδεν ρεγιστραρσε χοινχιδενχιασ

δε χοντενιδοσ, σι βιεν αλχανζαδοσ πορ χαµινοσ (= µτοδοσ) δισµιλεσ.

10 Ταλ παρεχερ νο σεγρεγα λοσ απορτεσ θυε, α λο λαργο δε λα ηιστορια, σε πλαντεαρον εν λα

µισµα λνεα. Χαβε χιταρ α Αριστ⌠τελεσ ψ α Υλπιανο, πορ εϕεµπλο.

11 Λα χιενχια δε λα ϕυστιχια τιενε εσπεχιαλ σιγνιφιχαδο παρα λα φορµυλαχι⌠ν τραδιχιοναλ δελ

τριαλισµο, µ〈σ λο διχηο εσ εξτραπολαβλε αλ τραταµιεντο γενεραλ δε λοσ ϖαλορεσ θυε ρεαλιζα λα

αξιολογα.