Los derechos humanos de las personas con discapacidad: Luces y sombras en el Sistema Universal e Interamericano

• Autor: Mariana Brocca, Camila Agustina Ormar
• Páginas: 1-36

ΧΑΡΤΑΠΑΧΙΟ ∆Ε ∆ΕΡΕΧΗΟ

Λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ δε λασ περσονασ χον δισχαπαχιδαδ, ςολ. 31 (2017), Ρε−

ϖιστα Χαρταπαχιο δε ∆ερεχηο, Φαχυλταδ δε ∆ερεχηο, ΥΝΙΧΕΝ.

ΛΟΣ ∆ΕΡΕΧΗΟΣ ΗΥΜΑΝΟΣ ∆Ε ΛΑΣ ΠΕΡΣΟΝΑΣ ΧΟΝ

∆ΙΣΧΑΠΑΧΙ∆Α∆

ΛΥΧΕΣ Ψ ΣΟΜΒΡΑΣ ΕΝ ΕΛ ΣΙΣΤΕΜΑ ΥΝΙςΕΡΣΑΛ Ε

ΙΝΤΕΡΑΜΕΡΙΧΑΝΟ

ΜΑΡΙΑΝΑ ΒΡΟΧΧΑ1

ΧΑΜΙΛΑ ΑΓΥΣΤΙΝΑ ΟΡΜΑΡ2

ΥΝΙςΕΡΣΙ∆Α∆ ΝΑΧΙΟΝΑΛ ∆ΕΛ ΧΕΝΤΡΟ

1. Ιντροδυχχι⌠ν

ερα ιµποσιβλε νεγαρ λα τρασχενδενχια θυε ηα τενιδο ελ α〉ο 1948

χοµο εσχεναριο δε λα προτεχχι⌠ν δε λα ιγυαλδαδ ψ δε λα διγνιδαδ

ηυµανα: πριµερο, χον λα χρεαχι⌠ν δε λα ∆εχλαραχι⌠ν Αµεριχανα δε

λοσ ∆ερεχηοσ ψ ∆εβερεσ δελ Ηοµβρε (∆Α∆∆Η), ψ λυεγο, χον λα

χρεαχι⌠ν δε λα ∆εχλαραχι⌠ν Υνιϖερσαλ δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ (∆Υ∆Η). Αµβοσ

1 Λα αυτορα εσ Βεχαρια ψ µιεµβρο ιντεγραντε δελ Χεντρο δε Εστυδιοσ εν ∆ερεχηοσ Ηυµ α−

νοσ (ΧΕ∆Η) ψ δε λα Χ〈τεδρα δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ ψ Γαραντασ δε λα Φαχυλταδ δε ∆ερεχηο δε

λα Υνιϖερσιδαδ Ναχιοναλ δελ Χεντρο δε λα Προϖινχια δε Βυενοσ Αιρεσ (ΥΝΙΧΕΝ). Βαχηιλλερ εν

∆ερεχηο (Φαχυλταδ δε ∆ερεχηο  ΥΝΙΧΕΝ). Εστυδιαντε αϖανζαδα δε λα χαρρερα δε Αβογαχα

(Φαχυλταδ δε ∆ερεχηο  ΥΝΙΧΕΝ).

2 Λα αυτορα εσ Βεχαρια ψ µιεµβρο ιντεγραντε δελ Χεντρο δε Εστυδιοσ εν ∆ερεχηοσ Ηυµ α−

νοσ (ΧΕ∆Η) ψ δε λ α Χ〈τεδρα δε ∆ερεχηο Ιντερναχιοναλ Πβλιχο δε λα Φαχυλταδ δε ∆ερεχηο δε

λα Υνιϖερσιδαδ Ναχιοναλ δελ Χεντρο δε λα Προϖινχια δε Βυενοσ Αιρεσ (ΥΝΙΧΕΝ). Βαχηιλλερ εν

∆ερεχηο (Φαχυλταδ δε ∆ερεχηο  ΥΝΙΧΕΝ). Εστυδιαντε αϖανζαδα δε λα χαρρερα δε Αβογαχα

(Φαχυλταδ δε ∆ερεχηο  ΥΝΙΧΕΝ).

Σ

2 Μαριανα Βροχχα−Χαµιλα Α. Ορµαρ

ωωω.χαρταπαχιο.εδυ.αρ

δοχυµεντοσ, ελ πριµερο ναχιδο εν ελ µαρχο δε λα Οργανιζαχι⌠ν δε Εσταδοσ

Αµεριχανοσ (ΟΕΑ) ψ ελ σεγυνδο εν ελ δε λα Οργανιζαχι⌠ν δε λασ Ναχιονεσ

Υνιδασ (ΟΝΥ), εξπρεσαν εν συσ λνεασ λα ινδισχυτιβλε διγνιδαδ δελ σερ ηυµανο.

Λυεγο, χον λα ποστεριορ χρεαχι⌠ν δε λοσ Παχτοσ δε 1966  Παχτο Ιντερναχιοναλ

δε ∆ερεχηοσ Χιϖιλεσ ψ Πολτιχοσ (ΠΙ∆ΧΠ) ψ Παχτο Ιντερναχιοναλ δε ∆ερεχηοσ

Εχον⌠µιχοσ, Σοχιαλεσ ψ Χυλτυραλεσ (ΠΙ∆ΕΣΧ)  ψ δε λα Χονϖενχι⌠ν Αµεριχα−

να σοβρε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ (ΧΑ∆Η) εν 1969, λασ χονχεπχιονεσ δε ιγυαλδαδ ψ

δε διγνιδαδ ηυµανα σε ϖιερον συµαµεντε χονσολιδαδασ.

Εµπερο, α πεσαρ δε συ ρεχονοχιδα τρασχενδενχια ε ιµπορτανχια εν µατε−

ρια δε δερεχηοσ ηυµανοσ, εστοσ τραταδοσ σε χαραχτεριζαρον πορ σερ συµαµεντε

γενεραλεσ, εσθυιϖανδο ασ ελ τραταµιεντο δε λα σιτυαχι⌠ν δε ϖυλνεραβιλιδαδ δε

γρυποσ εσπεχφιχοσ, ιδεντιφιχαδοσ πορ ηαβερ σιδο οβϕετο δε δισχριµιναχι⌠ν δεσ−

δε λοσ χοµιενζοσ δε λα ηιστορια χοµο λα χονοχεµοσ. Σι βιεν εσ χιερτο θυε αλγυ−

νοσ δε εστοσ γρυποσ ηαν ενχοντραδο προτεχχι⌠ν χονχρετα εν τραταδοσ εσπεχφ ι−

χοσ, µυχηοσ δε ελλοσ αν νο χυενταν χον δοχυµεντοσ ϖινχυλαντεσ θυε ρεγυλεν

συσ δερεχηοσ, σιτυαχι⌠ν θυε νο ηαχε µ〈σ θυε ρεαφιρµαρ λα ινϖισιβιλιδαδ εν λα

θυε σε ενχυεντραν. Εστα σιτυαχι⌠ν φυε, λα θυε δεβι⌠ τολεραρ ελ χολεχτιϖο δε περ−

σονασ χον δισχαπαχιδαδ εν ελ 〈µβιτο υνιϖερσαλ ηαστα ηαχε απενασ αλγυνοσ α〉οσ.

Σι βιεν λα χρεαχι⌠ν δε λα Χονϖενχι⌠ν Ιντεραµεριχανα παρα λα Ελιµιναχι⌠ν δε

τοδασ λασ Φορµασ δε ∆ισχριµιναχι⌠ν Χοντρα λασ Περσονασ χον ∆ισχαπαχιδαδ

(ΧΙΑ∆∆ΙΣ) εν ελ α〉ο 1999, συπλι⌠ παρχιαλµεντε  δεβιδο α συ χαρ〈χτερ ρεγιο−

ναλ  λα χαρενχια δε τραταδοσ εσπεχφιχοσ εν µατερια δε δισχαπαχιδαδ, λο χιερτο

εσ θυε εν ελ Σιστεµα Υνιϖερσαλ νο εξιστι⌠ δοχυµεντο ϖινχυλαντε αλγυνο ηαστα

ελ α〉ο 2006, χυανδο φιναλµεντε σε χονχρετ⌠ λα χρεαχι⌠ν δε λα Χονϖενχι⌠ν Ιν−

τερναχιοναλ δε λοσ ∆ερεχηοσ δε λασ Περσονασ χον ∆ισχαπαχιδαδ (ΧΙ∆Π∆). Χον

εστοσ τραταδοσ εσ θυε λα ιδεα δε διγνιδαδ ηυµανα, ψα πλασµαδα εν τοδοσ λοσ

Λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ δε λασ περσονασ χον δισχαπαχιδαδ 3

ΧΑΡΤΑΠΑΧΙΟ ∆Ε ∆ΕΡΕΧΗΟ

τραταδοσ δε δερεχηοσ ηυµανοσ πρεϖιοσ, σε ρεαφιρµα εν ρελαχι⌠ν α λασ περσονασ

χον δισχαπαχιδαδ.

Εν χονσονανχια χον λο ρεχιν εξπυεστο, ελ πρεσεντε αρτχυλο χονσταρ〈 δε

χυατρο απαρταδοσ, εν λοσ χυαλεσ σε ιρ〈ν τρατανδο διστιντασ χυεστιονεσ χονχερνιεν−

τεσ αλ Σιστεµα Υνιϖερσαλ ψ αλ Σιστεµα Ιντεραµεριχανο: ελ πριµερο δε λοσ απαρτα−

δοσ δεταλλαρ〈 λο εξπυεστο πορ λα δοχτρινα εν ρελαχι⌠ν α λοσ µοδελοσ ρελατιϖοσ α

λασ περσονασ χον δισχαπαχιδαδ αδοπταδοσ πορ λοσ Εσταδοσ; ελ σεγυνδο δε ελλοσ

σε ενχαργαρ〈 δε ινδιϖιδυαλιζαρ λοσ δοχυµεντοσ ιντερναχιοναλεσ  ταντο δε σοφτ

λαω χοµο δε ηαρδ λαω  µ〈σ ιµπορταντεσ εν λα µατερια, περτενεχιεντεσ αλ Σισ−

τεµα Υνιϖερσαλ ψ αλ Σιστεµα Ιντεραµεριχανο; ελ τερχερο ϖερσαρ〈 σοβρε λασ δεχι−

σιονεσ αδοπταδασ πορ λοσ διστιντοσ ⌠ργανοσ δε δερεχηοσ ηυµανοσ δε λα ΟΝΥ; ελ

αντελτιµο πορµενοριζαρ〈 λοσ χασοσ θυε σε ηαν πρεσενταδο εν ελ Σιστεµα Ιντερ−

αµεριχανο; ψ, πορ λτιµο, σε εξπονδρ〈ν λασ χονχλυσιονεσ α λασ θυε σε ηαψαν

αρριβαδο τενιενδο εν χονσιδεραχι⌠ν ελ παραλελισµο ρεαλιζαδο α λο λαργο δε εστασ

ηοϕασ εν ρελαχι⌠ν αλ Σιστεµα Υνιϖερσαλ ψ αλ Σιστεµα Ιντεραµεριχανο.

2. Λασ περσονασ χον δισχαπαχιδαδ ψ συ ρελαχι⌠ν χον ελ Εσταδο ψ ελ εν−

τορνο σοχιαλ

Α λο λαργο δε λα ηιστορια, λα σοχιεδαδ ψ ελ Εσταδο ηαν αδοπταδο διστιντοσ

µοδελοσ εν ρελαχι⌠ν α συ φορµα δε περχιβιρ α λασ περσονασ χον δισχαπαχιδαδ. Εν

εστε σεντιδο, Παλαχιοσ ψ Βαριφφι (2007) διστινγυεν τρεσ µοδελοσ διστιντοσ: ελ δε

πρεσχινδενχια, ελ ρεηαβιλιταδορ ψ ελ σοχιαλ. Ελ µοδελο δε πρεσχινδενχια σε εν−

χυεντρα χαραχτεριζαδο, α λοσ οϕοσ δε αµβοσ δοχτριναριοσ, πορ δοσ χυεστιονεσ

πρινχιπαλεσ: πορ υν λαδο, πορ ελ χαρ〈χτερ ρελιγιοσο θυε πρετενδε ϕυστιφιχαρ λα

εξιστενχια δε περσονασ χον δισχαπαχιδαδ, ψ πορ ελ οτρο, πορ χονσιδεραρλασ χοµο

σερεσ ιµπροδυχτιϖοσ θυε χονφορµαν υνα χαργα παρα ελ Εσταδο ψ λα σοχιεδαδ