El abuso del derecho, aspectos teóricos y prácticos

• Autor: Esteban R. Hess, Esteban Louge Emiliozzi, José Martín Zarate
• Páginas: 1-40

ΧΑΡΤΑΠΑΧΙΟ ∆Ε ∆ΕΡΕΧΗΟ

ΕΛ ΑΒΥΣΟ ∆ΕΛ ∆ΕΡΕΧΗΟ, ΑΣΠΕΧΤΟΣ

ΤΕΟΡΙΧΟΣ Ψ ΠΡΑΧΤΙΧΟΣ

ΕΣΤΕΒΑΝ Ρ. ΗΕΣΣ

ΕΣΤΕΒΑΝ ΛΟΥΓΕ ΕΜΙΛΙΟΖΖΙ

ϑΟΣ⊃ Μ. ΖℑΡΑΤΕ

ΥΝΙςΕΡΣΙ∆Α∆ ΝΑΧΙΟΝΑΛ ∆ΕΛ ΧΕΝΤΡΟ

ΙΝΤΡΟ∆ΥΧΧΙΝ

λ ινιχιαρ υν τραβαϕο ρεχιεντεµεντε πυβλιχαδο1 σε〉αλ〈βαµοσ θυε ελ

ινστιτυτο δελ αβυσο δελ δερεχηο ηα δαδο λυγαρ α υνα σιτυαχι⌠ν πα−

ραδ⌠ϕιχα, ψα θυε νο οβσταντε λα ενορµε ιµπορτανχια αχτυαλ δε λα

φιγυρα, λα δοχτρινα ψ λα ϕυρισπρυδενχια σιγυεν εξηιβιενδο µυψ

µαρχαδασ διφερενχιασ εν τορνο α αλγυνοσ δε συσ ασπεχτοσ χεντραλεσ, χοµο εσ 

εντρε οτροσ− ελ δε συ νατυραλεζα ϕυρδιχα. Εστα οβσερϖαχι⌠ν σε ρειτερα εν οτρο

τραβαϕο δε µυψ ρεχιεντε πυβλιχαχι⌠ν θυε ταµβιν ϖερσα σοβρε λα νατυραλεζα ϕυ−

ρδιχα δελ αβυσο δελ δερεχηο2. Εσ ασ, θυε διχηα οβσερϖαχι⌠ν νοσ λλεϖ⌠ εν λα

πυβλιχαχι⌠ν ινδιχαδα− α ινδαγαρ αχερχα δε εστα ιντερεσαντε χυεστι⌠ν, α λα θυε

δεβιµοσ αντεπονερ οτρασ παρα εξπονερ µ〈σ χλαραµεντε νυεστρα ποσιχι⌠ν, ταλεσ

χοµο ελ χονχεπτο δελ ινστιτυτο, λοσ χριτεριοσ παρα συ δετερµιναχι⌠ν ψ συ εϖολυ−

χι⌠ν ηιστ⌠ριχα εν νυεστρο πασ α νιϖελ δοχτριναριο, ϕυρισπρυδενχιαλ ψ λεγισλατιϖο.

Εν εστα οπορτυνιδαδ, µοϖιδοσ α ρεφλεξιοναρ νυεϖαµεντε αχερχα δελ αβυσο

δελ δερεχηο, ρετοµαρεµοσ µυψ σινττιχαµεντε πορ σερ υν πυντο δε παρτιδα

1 Ελ τραβαϕο σε τιτυλα Λα Νατυραλεζα ϑυρδιχα δελ Αβυσο δελ ∆ερεχηο ψ πυεδε χονσυλταρσε

εν εστα µισµα Ρεϖιστα ∆ιγιταλ δε λα Φαχυλταδ δε ∆ερεχηο δε λα Υνιϖερσιδαδ Ναχιοναλ δελ

Χεντρο δε λα Προϖινχια δε Βυενοσ Αιρεσ ωωω.χαρταπαχιο.εδυ.αρ ϖολ. 18/2010.

2 Σε τρατα δελ αρτχυλο δε ΠΡΙΕΤΟ ΜΟΛΙΝΕΡΟ, Ραµιρο ϑ., τιτυλαδο Λασ τρεσ διµενσιονεσ

αξιολ⌠γιχασ δελ αβυσο δελ δερεχηο, Λα Λεψ, εϕεµπλαρ δελ δα 08/10/2010, π〈γ. 1 ψ σσ.

Α

2 Ηεσσ  Λουγε Εµιλιοζζι − Ζ〈ρατε

ωωω.χαρταπαχιο.εδυ.αρ

νεχεσαριο− αλγυνασ δε λασ χονχλυσιονεσ α λα θυε αρριβ〈ραµοσ εν εσα οπορτυνι−

δαδ, περο λυεγο αϖανζαρεµοσ σοβρε οτρασ µ〈σ ϖινχυλαδασ α λασ προψεχχιονεσ

πρ〈χτιχασ δε λα φιγυρα, τενιενδο εν µιρασ συ ινϖοχαχι⌠ν ψ απλιχαχι⌠ν πορ αβογα−

δοσ ψ ϕυεχεσ.

1. ΧΟΝΧΕΠΤΟ Ψ ΝΑΤΥΡΑΛΕΖΑ ϑΥΡ⊆∆ΙΧΑ

Υνα χυεστι⌠ν θυε δεσδε σιεµπρε ηα πρεοχυπαδο α λοσ ϕυριστασ εσ λα δε σαβερ

σι λοσ δερεχηοσ συβϕετιϖοσ πυεδεν εϕερχερσε χοµο ελ τιτυλαρ θυιερα, σεγν συ

ιντερσ; ο σι, πορ ελ χοντραριο, διχηο εϕερχιχιο ηα δε ρεχονοχερ λµιτεσ παρα εϖι−

ταρ εξχεσοσ, αβυσοσ, δα〉οσ3.

Χοµο πυεδε οβσερϖαρσε, ελ ιντερρογαντε νο εστ〈 διριγιδο αλ εϕερχιχιο δε υν

δερεχηο εν παρτιχυλαρ, σινο θυε αβαρχα λα γενεραλιδαδ δε λοσ δερεχηοσ.

Λα ρεσπυεστα α εστα πρεγυντα ηα ιδο ϖαριανδο χοµο χονσεχυενχια δε λοσ

χαµβιοσ φιλοσ⌠φιχοσ ψ πολτιχοσ θυε α συ ϖεζ ρεπερχυτιερον εν λασ ϖαλοραχιονεσ

ϕυρδιχασ. Εν ελ σιγλο ΞΙΞ, χαραχτεριζαδο πορ ιδεασ λιβεραλεσ ψ πορ ελ απεγο αλ

τεξτο δε λα λεψ, σε προπιχιαβα υν εϕερχιχιο λιβρε δε λοσ δερεχηοσ, σιν ρεστριχχιο−

νεσ νι χορταπισασ, νι µ〈σ χριτεριο θυε ελ θυε συ τιτυλαρ θυισιερα ιµπριµιρλε4.

Χοµο απυντα Βορδα, λοσ ϕυριστασ λιβεραλεσ χονσιδεραβαν θυε σολο λα λεψ πυεδε ψ

δεβε µαρχαρ ελ λµιτε δε λασ αχτιϖιδαδεσ δελ ηοµβρε; µιεντρασ λασ περσονασ αχ−

τεν δεντρο δε αθυελλοσ λµιτεσ, νο ηαψ πορ θυ ινϖεστιγαρ συ ιντενχι⌠ν ο πρεο−

χυπαρσε πορ ελ περϕυιχιο συφριδο πορ τερχεροσ5. Εν ελ σιγλο ΞΞ, εν ελ θυε ϖιερον

λα λυζ ιδεασ σολιδαριστασ θυε ρεαχχιοναρον χοντρα ελ ινδιϖιδυαλισµο δεχιµον⌠−

νιχο, λα ρεσπυεστα α λα πρεγυντα ινιχιαλ ϖαρι⌠ συστανχιαλµεντε, δανδο λυγαρ α λα

δοχτρινα δελ αβυσο δελ δερεχηο, σεγν λα χυαλ σε εντιενδε θυε λοσ δερεχηοσ συβ−

ϕετιϖοσ νο σον αβσολυτοσ, σινο θυε εστ〈ν λιµιταδοσ πορ λοσ δερεχηοσ ψ λοσ ϕυστοσ

3 ΜΟΣΣΕΤ ΙΤΥΡΡΑΣΠΕ ϑοργε, Χ⌠διγο Χιϖιλ ψ νορµασ χοµπλεµενταριασ. Αν〈λισισ δοχ−

τριναλ ψ ϕυρισπρυδενχιαλ, Αλβερτο ϑ. Βυερεσ (διρ.), Ελενα Ι. Ηιγητον (χοορδ.), 2♠ ρειµπρεσι⌠ν,

Βυενοσ Αιρεσ, Ηαµµυραβι, 2007, Τ. 3Α, π〈γ. 117.

4 ΜΟΣΣΕΤ ΙΤΥΡΡΑΣΠΕ ϑοργε, Χ⌠διγο..., χιτ., π〈γ. 117; ΤΡΙΓΟ ΡΕΠΡΕΣΑΣ Φλιξ Α ψ

ΛΟΠΕΖ ΜΕΣΑ Μαρχελο ϑ., Τραταδο δε λα ρεσπονσαβιλιδαδ χιϖιλ, 1♠ εδιχι⌠ν 1♠ ρειµπρεσι⌠ν,

Βυενοσ Αιρεσ, Λα Λεψ, 2005, Τ. Ι, π〈γ. 258 ψ σιγ.

5 ΒΟΡ∆Α Γυιλλερµο Α., Τραταδο δε δερεχηο Χιϖιλ, Παρτε Γενεραλ, 13♠ εδιχι⌠ν αχτυαλιζαδα

πορ Γυιλλερµο ϑ. Βορδα, Βυενοσ Αιρεσ, Λα Λεψ, 2008, Τ. Ι, π〈γ. 42; δελ µισµο αυτορ Λα ρε−

φορµα δελ Χ⌠διγο Χιϖιλ. Αβυσο δελ δερεχηο, Ε∆−29−723 ψ σιγ.

Ελ αβυσο δελ δερεχηο 3

ΧΑΡΤΑΠΑΧΙΟ ∆Ε ∆ΕΡΕΧΗΟ

ιντερεσεσ δε λοσ δεµ〈σ µιεµβροσ δε λα χοµυνιδαδ6.

Λο εξπυεστο νοσ περµιτε εσβοζαρ υν χονχεπτο δελ αβυσο δελ δερεχηο αφιρ−

µανδο θυε σε τρατα δε υν ποστυλαδο προπιο δε υνα ϖισι⌠ν σολιδαριστα δελ µυνδο

ϕυρδιχο, ελ χυαλ, φρεντε αλ ιντερρογαντε δε σι λοσ δερεχηοσ δεβεν ρεχονοχερ αλ−

γν λµιτε εν συ εϕερχιχιο, λο χοντεστα αφιρµατιϖαµεντε, προχυρανδο εϖιταρ εξ−

χεσοσ εν σαλϖαγυαρδα δε λοσ ϕυστοσ ιντερεσεσ δε λοσ δεµ〈σ ινδιϖιδυοσ.

Ηα δε ρεχορδαρσε θυε ελ ιντερρογαντε πλαντεαδο αλ ινιχιο δε εστε απαρταδο εσ

δε χαρ〈χτερ γενεραλ, πορ εσταρ ρεφεριδο α τοδοσ λοσ δερεχηοσ ψ νο α υνο εν παρτι−

χυλαρ. Ασ λασ χοσασ, λα ρεσπυεστα ταµβιν εσ νεχεσαριαµεντε γενεραλ. Εν ταλ

σεντιδο, εξπλιχα Μοσσετ Ιτυρρασπε θυε ελ 〈µβιτο δελ πρινχιπιο αναλιζαδο αβαρχα

τοδο ελ ∆ερεχηο, δεσδε λασ περσονασ ηαστα λασ συχεσιονεσ, χον ινχιδενχια ταν−

το εν λοσ δερεχηοσ συβϕετιϖοσ πατριµονιαλεσ οβλιγαχιονεσ, χοντρατοσ ψ δερε−

χηοσ ρεαλεσ− χοµο εν λοσ εξτραπατριµονιαλεσ δερεχηοσ δε λα περσοναλιδαδ ψ δε

φαµιλια− ψ εν λοσ θυε παρτιχιπαν δε αµβοσ χαραχτερεσ, χοµο εσ ελ χασο δε λοσ

δερεχηοσ ιντελεχτυαλεσ ο δε λα προπιεδαδ ινµατεριαλ ινϖεντοσ, δεσχυβριµιεν−

τοσ, δισε〉οσ, ετχ...7.

Εστα νοτα νοσ ρεφεριµοσ α λα γενεραλιδαδ− δετερµινα θυε ελ αβυσο δελ δερε−

χηο σε εριϕα εν υνα ιδεα ρεχτορα ο, εν οτρασ παλαβρασ, εν υν πενσαµιεντο διρεχ−

τορ δε υνα ρεγυλαχι⌠ν εξιστεντε ο ποσιβλε. Ασ λασ χοσασ, σιενδο θυε εστοσ χον−

χεπτοσ σον λοσ θυε δεφινεν α λοσ πρινχιπιοσ γενεραλεσ δελ δερεχηο8, νο δυδαµοσ

δε θυε ελ αβυσο δελ δερεχηο χονστιτυψε υνο δε ελλοσ, ψ αλλ ραδιχα συ ϖερδαδερα

νατυραλεζα ϕυρδιχα9. Εστα χονχλυσι⌠ν εσ ρελεϖαντε πυεσ νοσ περµιτε α συ ϖεζ

αφιρµαρ θυε λα φυνχι⌠ν δελ αβυσο δελ δερεχηο χοινχιδιρ〈 χον λα δε λοσ πρινχι−

6 ΒΟΡ∆Α Γυιλλερµο Α., πρ⌠λογο α λα οβρα δε ΦΕΡΝℑΝ∆ΕΖ ΣΕΣΣΑΡΕΓΟ Χαρλοσ, Αβυ−

σο δελ δερεχηο, Βυενοσ Αιρεσ, Αστρεα, 1992, π〈γ. ΙΞ; ΡΙςΕΡΑ ϑυλιο Χ., Ινστιτυχιονεσ δε

δερεχηο χιϖιλ. Παρτε γενεραλ, Σεγυνδα εδιχι⌠ν αχτυαλιζαδα, Βυενοσ Αιρεσ, Αβελεδο Περροτ,

1998, Τ. Ι, π〈γ. 316; ΜΟΣΣΕΤ ΙΤΥΡΡΑΣΠΕ ϑοργε, Χ⌠διγο..., χιτ., π〈γ. 118; ΜΟΡΕΛΛΟ

Αυγυστο Μ., Ελ αβυσο δελ δερεχηο. Νυεϖασ διµενσιονεσ ψ διφερεντεσ περσπεχτιϖασ, εν ∆ε−

ρεχηο Πριϖαδο, λιβρο ηοµεναϕε α Αλβερτο ϑ. Βυερεσ, , Οσχαρ ϑ. Αµεαλ (διρ.), ∆ορα Μ. Γεσυαλδι

(χοορδ.), Βυενοσ Αιρεσ, Ηαµµυραβι, 2001, π〈γ. 51 ψ σιγ., εσπ. 57.

7 ΜΟΣΣΕΤ ΙΤΥΡΡΑΣΠΕ, ϑοργε, Χ⌠διγο..., χιτ., π〈γ. 121.

8 ΡΙςΕΡΑ ϑυλιο Χ., Ινστιτυχιονεσ..., χιτ., Τ. Ι, π〈γ. 141.

9 Χοµο εξπλιχ〈βαµοσ εν νυεστρο αντεριορ τραβαϕο, σι βιεν υνα ιµπορταντε χορριεντε δε οπι−

νι⌠ν α λα θυε αδηεριµοσ− εντιενδε θυε ελ αβυσο δελ δερεχηο εσ υν πρινχιπιο γενεραλ δελ δε−

ρεχηο, εξιστε οτρα ποσιχι⌠ν θυε λο χονσιδερα υν χαπτυλο δε λα ρεσπονσαβιλιδαδ χιϖιλ ψ, µ〈σ

εσπεχφιχαµεντε, υν φαχτορ δε ατριβυχι⌠ν.